Tên tiếng Việt: Cầu gai đen - Nhum đen 

Tên khoa học: Diadema setosum (Leske, 1778) 

Synonym:

Echinometra setosa Leske, 1778

Diadema setosa Gray, 1825

Centrechinus setosus H.L. Clark, 1921

Diadema setosum H.L. Clark, 1925; Liao & Clark, 1995

Tên tiếng Anh: Needle–spined Urchin 

Đặc điểm định loại: Vỏ có dạng gần như hình cầu, hơi thấp. Gai rất dài, có thể đạt đến 200-300 mm. Các mảnh sinh dục hầu hết có một vết đậm rõ ràng trên lỗ sinh dục. 

Màu sắc: Màu sắc khi sống của con trưởng thành thường là hơi đen, chóp hậu môn với một vòng màu đỏ hoặc cam, có một đốm trắng rõ ràng trên mỗi đường xen tia và một màu xanh lóng lánh thường bị phân tán thành những đốm xanh riêng biệt dưới ánh sáng mặt trời. Những gai dài nhất thường có màu tím, một số  (hoặc tất cả) các gai ngắn hơn có màu xanh lá cây sáng. Vỏ trần trụi có có màu xanh tái và với những đường lóng lánh tinh vi do sự co rút của các tế bào sắc tố đen.

Kích thước: con trưởng thành có đường kính ngang của vỏ từ 50-90 mm, chiều cao từ 25- 44 mm.

Sinh học - Sinh thái: Sống trong rạn san hô hoặc viền rạn, thường tập trung thành từng nhóm, từ vùng triều đến độ sâu khoảng 30 m. Đây cũng là loài có gai độc.

Phân bố:   

     Thế giới: loài phân bố rộng ở vùng Ấn Độ - Tây Thái Bình Dương.

     Việt Nam: vịnh Bắc Bộ ven biển Miền Trung và các hải đảo: Hoàng Sa, Trường Sa, Côn Đảo, Phú Quốc, Thổ Chu.

Giá trị sử dụng: Trứng có thể dùng làm thực phẩm cho người hoặc thức ăn trong nuôi tôm.

Tài liệu tham khảo và hình ảnh: Trung Tâm Nghiên Cứu và Phát Triển An Toàn và Môi Trường Dầu khí, 2007. Atlas ngành động vật Da gai.