5. Aristaeomorpha foliacea (Riso, 1827)

Tên Việt Nam: Tôm đỏ dẹp

Tên tiếng Anh: Giant red shrimp

Synonym:

• Penaeus foliaceus Risso, 1827

• Penaeus meridionalis Hope, 1851

• Aristeus foliaceus Smith, 1885

• Aristeus japonicus Yokoya, 1933

• Aristeus rostridentatus Bate, 1888

• Penaeopsis foliaceus Ortmann, 1890

• Aristaeomorpha giglioliana Wood-Mason, 1892

• Aristaeomorpha rostridentata Adensamer, 1898

• Plesiopenaeus foliaceus Faxon, 1895

Hình thái: 

• Chiều dài: 120-180mm

• Chủy: Phát triển, mép dưới nằm ngang, thẳng, không có răng, mép trên có 8 - 13 răng, có 2 răng nằm trên vỏ đầu ngực. Con đực có chủy ngắn, mép trên có 5 răng.

• Vỏ đầu ngực: Gờ sau chủy kéo dài đến giữa vỏ đầu ngực. Gờ bên chủy trán kéo dài đến mép hốc mắt.

• Phần bụng: Mặt lưng các đốt bụng III-IV có gờ lưng, tận cùng gờ lưng là 1 gai nhỏ. Đốt đuôi dài bằng 1,4  lần chiều dài đốt bụng, ở đoạn áp cuối mép bên có 3 đôi gai hoạt động. Trên mặt lưng đốt đuôi có 1 rãnh và 2 gờ dọc.

• Râu I: Sợi ngọn trên của râu I ngắn, bằng 1/2 chiều dài cuống. Sợi ngọn dưới xuất phát từ cuối đốt 3 cuống râu I, dài hơn thân. Vẩy râu II có chiều dài gấp đôi chiều rộng.

• Các chi: Chân bò IV và V nhỏ, dài và hình dạng sợi. Chân bò V kéo dài đến cuối đốt gốc cuống râu I. Manh nhánh ở chân bò III và IV phát triển.

• Petasma: Mặt lưng thùy bên và mép không có lông, thùy lưng hơi dẹp, dài, đoạn cuối hơi nhọn và kéo dài đến cuối thùy bên, đoạn tiếp giáp bằng 5/6 chiều dài thùy. Mép dưới thùy bụng hơi nằm ngang và thẳng. Thùy bên to, rộng và dài; mép hai bên thẳng, mặt bụng gần có dạng hình thang.

• Thelycum: Tấm nằm ngang giữa đôi chân bò IV hình bán nguyệt, đoạn cuối hơi lồi, mép chung quanh hơi cong vào. Bề mặt phần giữa bằng phẳng, mép cuối có lông dài. Tấm bụng giữa đôi chân bò V rộng, giữa có 1 hình vuông hơi lõm, đoạn sau lồi về phía sau và nối liền với hạch lồi nằm ngang của đốt ngực cuối cùng.

Sinh học và sinh thái: Thường sống ở vùng biển sâu trên 100m, chất đáy là bùn.

Phân bố:

• Thế giới: Phía tây châu Phi, biển Địa Trung Hải, Australia, vùng biển Nhật Bản, biển Nam Trung Hoa.

• Việt Nam: Vùng biển sâu ngoài khơi Trung Bộ.

Tài liệu tham khảo thông tin và hình ảnh: Trung tâm An toàn và Môi trường Dầu khí. Atlas Giáp xác vùng biển Việt Nam. Thành phố Hồ Chí Minh, 2001