23. Metapenaeopsis barbata (de Mann, 1850) 

Tên Việt Nam: Tôm Vỏ lông

Tên tiếng Anh: Whiskered velvet shrimp 

Synonym:    

• Penaeus affinis barbata de Man, 1850

• Parapenaeus barbatus Smith, 1885

• Parapenaeus akayebi Rathbun, 1902

• Trachypenaeus barbata Alcock, 1905

• Penaeopsis barbata de Man, 1911

• Penaeopsis akayebi de Man, 1911

• Erythropenaeus akayebi Kishinouye, 1929       

Hình thái:  

• Màu sắc và kích thước: Màu hồng- da cam, có vân chấm màu tím. Mép biên vỏ đầu ngực  màu vàng . Chiều dài tới 85 mm

• Chủy: Thẳng và hơi cong lên ở đoạn 2/5 cuối, đạt đến hoặc vượt quá cuống râu I. Mép trên có 7-9 răng, thường là 8 răng.

• Vỏ đầu ngực: Gai trên vị, gai râu, gai vỏ mang, và gai gan có kích thước bằng nhau. Gai trên hốc mắt nhỏ hơn cả. Gai trên vị nằm ở 1/4 vỏ đầu ngực . Cơ quan phát thanh có từ 12-15 tấm lược (thường là 18-22).

• Phần bụng: Từ đốt bụng II-VI có gờ lưng, gờ lưng rõ nhất ở đốt bụng III, sau đó bằng phẳng dần và ở đốt bụng V-VI kết thúc bằng gai nhọn ở cuối mỗi đốt. Đốt đuôi vượt quá đỉnh của chi đuôi ngoài và có 3 đôi gai hoạt động, 1 đôi gai bất động.

• Các chi: Sợi ngọn râu I ngắn , sợi ngọn trên hơi dài hơn sợi ngọn dưới. Vẩy râu II đạt đến mép cuống râu I, chiều dài  gấp 3 lần chiều rộng ở chỗ lớn nhất. Chân bò III dài nhất thường đạt đến giữa đốt 2 cuống râu I, chân bò V đạt đến đỉnh cuống râu I . Chân bò  I có gai đốt gốc  và đốt đùi, chân bò II chỉ có gai đốt gốc.

• Thelycum: Tấm trước nằm ở phần ngực giữa đôi chân bò IV, chiều rộng gấp 1.5 lần chiều dài, mép đỉnh  hơi nhọn ở giữa và tròn ở hai góc đỉnh bên. Hai bên phía sau tấm trước đều có 1 gờ, nhưng một phần gờ bị gốc của chân bò IV che khuất. Mép trước phiến sau có 1 u nhỏ ở giữa và mỗi bên có 1 u tròn to.

• Petasma: Mép trên của u đỉnh  bụng bên phải có 3-4 gai. U đỉnh  bụng bên trái khá dầy, mặt cắt ngang hình trái xoan và có 7-12 sợi thùy đỉnh , phần lớn các sợi hướng vào trong, trong đó có một số ít đỉnh sợi phân nhánh. Đỉnh bụng bên trái lớn và dài hơn đỉnh bụng bên phải.

Sinh học và sinh thái: Thường sống ở vùng biển có độ sâu 5-160 m, thích nghi độ mặn tương đối cao 31-34%o. Chất đáy là bùn cát hoặc hỗn hợp. 

Phân bố:

•  Thế giới:  Vùng biển Ấn Độ - Tây Thái Bình Dương: Vùng biển Ấn Độ, biển Hồng Hải, đông bắc Australia, Thái Lan, Malaysia, Nhật Bản, Trung Quốc. 

• Việt Nam: Vùng biển từ Quảng Ninh đến Kiên Giang.

Tài liệu tham khảo thông tin và hình ảnh: Trung tâm An toàn và Môi trường Dầu khí. Atlas Giáp xác vùng biển Việt Nam. Thành phố Hồ Chí Minh, 2001