Tên tiếng Việt : Cầu gai lửa

Tên khoa học: Asthenosoma varium Grube, 1868

Synonym :

Asthenosoma varium Grube, 1868

Asthenosoma grubei A. Agassiz, 1881

Asthenosoma ijimae Chang & Woo, 1957

Tên tiếng Anh: Fire Urchin – Electric Sea urchin

Đặc điểm định loại: Vỏ có dạng hình bán cầu thấp, mềm nên khi chết hoặc trong mẫu ngâm thường bị bẹp xuống. Đường kính ngang của vỏ trung bình khoảng 100 mm, mẫu lớn có thể đến 200 mm. Các lỗ ở vùng chân ống cũng xếp thành 3 hàng chen chúc nhau. Không có các nấm gai lớn phía lưng mà chỉ có ở phía bụng. Gai nguyên thuỷ rỗng, có khi co cụm lại thành từng bó, gai phía miệng tận cùng có móng; đặc biệt gai độc phát triển mạnh, chủ yếu nằm dọc theo giữa các khoảng trống của vùng gián tiết trên mặt lưng. Thường có nhiều gai chân kìm 3 răng ngắn với các van rộng.

Màu sắc: Khi sống màu sắc thay đổi nhiều, gồm những vùng hơi đỏ, xanh lá cây, sáng trắng xen lẫn nhau. Gai mặt lưng có băng. Vỏ trần có màu nâu.

Sinh học - Sinh thái: Đây là loài có gai rất độc, hoạt động vào ban đêm, ban ngày chui nấp trong các hang hốc … Sống trong san hô chết có cỏ biển (Halimeda sp...) hoặc rong (Caulerpa sp., Sargassum spp...). Có thể xuống đến độ sâu hơn 150 m.

Phân bố:

Thế giới: Biển Đỏ, vùng đảo Maldive,  vịnh Bengal, Đông Ấn Độ, Philippin, Trung Quốc & Nam Nhật Bản.

Việt Nam: vịnh Nha Trang, vịnh Thái Lan.

Tài liệu tham khảo và hình ảnh: Trung Tâm Nghiên Cứu và Phát Triển An Toàn và Môi Trường Dầu khí, 2007. Atlas ngành động vật Da gai.