Tên Việt Nam: Đẻn biển đuôi gai

Tên khoa học: Aipysurus eydouxii (Gray, 1849)

Common name: Spine-tailed sea snake 

Synonyms (Tên đồng vật):

Tomogaster eydouxii Gray, 1849;

Thalassophis anguillaeformis Schmidt, 1852;

Thalassophis muraeneformis Schmidt, 1852;

Aipysurus margaritophorus Bleeker, 1858.

Hiện trạng bảo tồn:

CITES (2013): Không.

Nghị định số 160/2013/ND-CP: Không.

Danh lục đỏ IUCN (2015.4): Ít liên quan.

Sách đỏ Việt Nam (2007): Sẽ nguy cấp.

Đặc điểm nhận dạng: Xương hàm trên kéo dài qua xương vòm miệng; vảy bụng lớn, ít nhất lớn gấp 3 lần vảy bên thân. Hàng vảy quanh cổ 15–17; hàng vảy quanh thân 17; vảy bụng 124–149; răng xương hàm trên phía sau răng nanh độc 7–12 và rất nhỏ.

Màu sắc: cơ thể có màu hơi nâu hoặc xanh ô-liu ở phần lưng và nhạt hơn ở phần bụng, các khoanh có màu vàng hoặc nâu nhạt không theo quy luật, chúng mở rộng hai bên sườn và kết thúc ở phần vảy bụng; vảy ở trong các khoanh thường có mép đen.

Phân bố chung: Biển Tây Malaysia, vịnh Thái Lan, Indonesia và vùng biển Úc (David & Ineich, 1999).

Phân bố ở Việt Nam: Mũi Kê Gà tỉnh Bình Thuận (Sáng & Cúc, 1996; Kharin, 2006), cảng cá Long Hải tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, cảng cá Sông Đốc tỉnh Cà Mau, cảng cá Tắc Cậu tỉnh Kiên Giang (Cao và cs., 2014).

Môi trường sống: Biển trên nền đáy bùn, cũng ở sông và cửa sông (Heatwole & Lukoschek, 2008).

Thức ăn: Chủ yếu là trứng cá, lươn (Voris, 1972).

Sinh sản: Trứng thai- đẻ con.

Độc tố học: Độc tố thần kinh (Li và cs., 2005).

Giá trị sử dụng: Thực phẩm, thuốc truyền thống.

Tình trạng: Thường được tìm thấy ở cảng cá Sông Đốc tỉnh Cà Mau, cảng cá Tắc Cậu tỉnh Kiên Giang.

Ghi chú: Mẫu từ Việt Nam được lưu giữ tại Viện Hải dương học, thành phố Nha Trang, năm 2013-2015. 

Nguồn thông tin và hình ảnh: Cao Van Nguyen, Bui Hong Long, Kenneth Broad, Arne Redsted Rasmussen. Sea Snakes in Vietnam